W 2025 roku składki ZUS ponownie wzrosną, co oznacza większe obciążenia zarówno dla pracowników, jak i przedsiębiorców. Nowe stawki wynikają z rosnącej płacy minimalnej oraz wyższej prognozy przeciętnego wynagrodzenia. Wyjaśniamy, jakie kwoty będą obowiązywać, o ile wzrosną składki i jakie czynniki wpływają na ich wysokość.
Ile wyniosą składki ZUS w 2025 roku?
W 2025 roku rosnące składki ZUS odczują zarówno pracownicy, jak i przedsiębiorcy, a zmiany te wynikają głównie z podwyższenia płacy minimalnej do 4666 zł brutto. W przypadku osób zatrudnionych na umowę o pracę obowiązkowe składki dzielą się między pracodawcę i pracownika. Pracodawca ponosi koszty składek emerytalnych, rentowych, wypadkowych oraz wpłat na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, co w przypadku najniższego wynagrodzenia oznacza wydatek przekraczający 950 zł miesięcznie. Z kolei pracownik odprowadza składki emerytalne, rentowe i chorobowe, co obciąża jego pensję brutto kwotą ok. 640 zł. W porównaniu do 2024 roku, gdy składki naliczano od płacy minimalnej wynoszącej 4242 zł brutto, oznacza to wzrost obciążeń o kilkanaście procent, wynikający zarówno z wyższej podstawy wymiaru składek, jak i wzrostu składki wypadkowej w niektórych branżach.
Przedsiębiorcy, którzy opłacają tzw. duży ZUS, muszą przygotować się na jeszcze większy wzrost kosztów. Podstawą wymiaru składek w ich przypadku jest 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, które w 2025 roku wynosi 8673 zł. W rezultacie minimalna kwota, od której naliczane są składki na ubezpieczenia społeczne, to 5203,80 zł, co przekłada się na miesięczne zobowiązania w wysokości 1773,96 zł – o ponad 170 zł więcej niż w drugiej połowie 2024 roku. Warto zaznaczyć, że kwota ta dotyczy wyłącznie składek społecznych i nie obejmuje składki zdrowotnej, która jest obliczana osobno i zależy od formy opodatkowania oraz poziomu dochodów lub przychodów. Dla wielu właścicieli firm oznacza to roczne obciążenie wyższe o około 1900 zł w stosunku do roku poprzedniego, co może wpłynąć na ich decyzje biznesowe.
Osoby korzystające z ulgowych form opłacania składek również muszą liczyć się ze wzrostem kosztów. W przypadku przedsiębiorców na preferencyjnym ZUS, którzy przez pierwsze 24 miesiące działalności płacą składki od 30% minimalnego wynagrodzenia, miesięczne zobowiązania wzrosną do 442,80 zł – o ponad 34 zł więcej niż w 2024 roku. Z kolei „mały ZUS plus”, dostępny dla firm o niskich przychodach, obliczany jest na podstawie osiągniętych wpływów z poprzedniego roku i może wynosić od 1399,80 zł do 5203,80 zł miesięcznie, w zależności od wielkości firmy. W obu przypadkach podwyżka wynika z rosnącej płacy minimalnej oraz wyższej wartości prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, co sprawia, że przedsiębiorcy, nawet korzystający z ulg, zapłacą więcej niż w poprzednim roku.
Co wpływa na wysokość składek ZUS?
Wysokość składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne jest bezpośrednio powiązana z wysokością płacy minimalnej oraz prognozowanym przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce. Co roku Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej publikuje wskaźniki, które stanowią podstawę do ustalenia nowych stawek ZUS, a ich wzrost niemal automatycznie przekłada się na wyższe obciążenia dla przedsiębiorców i pracowników. Regulacje dotyczące wysokości poszczególnych składek, takich jak emerytalna, rentowa czy wypadkowa, również mają znaczenie – zwłaszcza w branżach o podwyższonym ryzyku, gdzie składka wypadkowa może być wyższa. Każda zmiana w przepisach, która podnosi minimalną podstawę wymiaru składek, prowadzi do dodatkowych kosztów dla firm i osób samozatrudnionych, co w dłuższej perspektywie wpływa na ich opłacalność i strategię finansową.
Ważnym czynnikiem kształtującym wysokość składek jest forma opodatkowania przedsiębiorcy, szczególnie w kontekście składki zdrowotnej, której stawka różni się w zależności od wybranej metody rozliczeń z fiskusem. Przedsiębiorcy na skali podatkowej płacą składkę obliczaną procentowo od dochodu, natomiast ci na podatku liniowym odprowadzają 4,9% dochodu, ale nie mniej niż określona kwota minimalna. Osoby na ryczałcie płacą zryczałtowaną składkę, której wysokość zależy od poziomu przychodów. Istnieją mechanizmy pozwalające na zmniejszenie obciążeń, takie jak „mały ZUS” czy ulga na start, ale są one dostępne tylko dla wybranej grupy przedsiębiorców i przez ograniczony czas.
Nie bez znaczenia dla wysokości składek pozostaje również sytuacja gospodarcza kraju. Wzrost inflacji i kosztów życia sprawia, że pensje rosną, co z kolei wpływa na podwyżki składek ZUS. Dodatkowo zmiany w prawie, takie jak możliwość odliczenia niektórych składek zdrowotnych czy wyłączenie przychodów ze sprzedaży środków trwałych z podstawy wymiaru składki zdrowotnej, mogą wpłynąć na ostateczne zobowiązania przedsiębiorców. Wysokie koszty zatrudnienia skłaniają firmy do poszukiwania alternatywnych rozwiązań, np. automatyzacji miejsc pracy lub korzystania z bardziej elastycznych form zatrudnienia.