Praca pielęgniarki jest wymagająca. Nie każdy sprawdzi się w tym zawodzie. Osoby wykonujące obowiązki w branży ochrony zdrowia muszą posiadać specjalistyczną wiedzę i umiejętności. Ponadto mają nieustanny kontakt z drugim człowiekiem – powinny więc wykazywać się również empatią i cierpliwością. W mediach regularnie pojawiają się informacje o strajkach i protestach pielęgniarek. W ich trakcie przedstawiciele rządu twierdzą, że pielęgniarki mogą zarabiać nawet 6 500 zł miesięcznie. Czy ten poziom wynagrodzenia jest realny? Ile naprawdę zarabiają pielęgniarki i jakie stawia się przed nimi wymagania? Czy warto zostać pielęgniarką? Dowiesz się z tego artykułu.
Ile zarabia pielęgniarka
Średnie wynagrodzenie pielęgniarki na pełen etat wynosi obecnie 3950 zł brutto, czyli ok. 2990 zł netto (na rękę).
Zwróć jednak uwagę, że jest to wartość średnia, zawyżana przez grono pielęgniarek ze specjalizacjami (szczególnie w obszarach operacyjnym i anestezjologicznym). Pielęgniarka bez specjalizacji, w zwykłym zakładzie opieki zdrowotnej, może zarabiać zdecydowanie mniej. Dlaczego tak się dzieje?
Otóż w przypadku tego zawodu mamy do czynienia z najróżniejszymi stopniami, uprawnieniami i specjalizacjami. Z jednej strony wykonywanie zawodu pielęgniarki jest ściśle określone przepisami, z drugiej zaś mamy w Polsce do czynienia z dwoma równoległymi systemami opieki zdrowotnej – tym publicznym oraz tym prywatnym. Jak zapewne się domyślasz, zakres obowiązków i poziom wynagrodzenia w obu tych przypadkach będzie się drastycznie różnił.
Pielęgniarka, która dopiero rozpoczyna karierę z dużym prawdopodobieństwem będzie zarabiała ustawową pensję minimalną w tym zawodzie (3772 brutto czyli 2875,92 zł na rękę). To jedna z najważniejszych przyczyn zmniejszonego zainteresowania tym zawodem wśród młodzieży (średnia wieku pielęgniarek w Polsce wynosi 53 lata). Jednak ta sytuacja powoli się zmienia. Przyczyną jest starzenie się polskiego społeczeństwa, a co za tym idzie coraz większa troska o zdrowie. Swoją cegiełkę dołożyła też pandemia Covid-19, która znacznie podniosła ogólny poziom zarobków w branży ochrony zdrowia. Coraz częściej możemy słyszeć historie o bardzo dobrze zarabiających pielęgniarkach (z wynagrodzeniem w okolicach 8 000 zł – 10 000 zł miesięcznie). Należy przy tym pamiętać, że w większości przypadków jest to okupione wręcz szaleńczą liczbą godzin pracy i dyżurów.
Mediana wynagrodzeń w zawodzie pielęgniarki wynosi obecnie 4 990 zł brutto. Oznacza to, że połowa osób, które wykonują ten zawód zarabia więcej niż wskazana kwota, a połowa zarabia mniej. 1/4 najlepiej zarabiających pielęgniarek może liczyć na wynagrodzenie w wysokości 5 820 zł brutto miesięcznie.
Jak kwalifikacje pielęgniarki wpływają na jej poziom zarobków? Minimalny poziom zarobków pielęgniarek określa ustawa o minimalnym wynagrodzeniu w podmiotach leczniczych, na podstawie której:
- 5478 zł brutto – co najmniej tyle musi zarabiać pielęgniarka z tytułem magistra oraz tytułem specjalisty (np. chirurgiczną, onkologiczną, pediatryczną itd.),
- 4186 zł brutto – co najmniej tyle musi zarabiać pielęgniarka po uzyskaniu tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa (tj. po studiach licencjackich),
- 3772 zł brutto – co najmniej tyle musi zarabiać pielęgniarka bez tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa (bez kierunkowego wykształcenia).
Do podstawowego wynagrodzenia należy doliczyć też okazjonalne dodatki, premie oraz wynagrodzenie za dodatkowe dyżury. Warto też zauważyć, że ustawa określa minimalny poziom wynagrodzenia. W większych miejscowościach, z dużą liczbą podmiotów leczniczych i większą konkurencją o pracownika – poziom wynagrodzenia pielęgniarek może być zdecydowanie wyższy.
Obowiązki zawodowe pielęgniarki
Pielęgniarka to jeden z zawodów ze ściśle określonymi zasadami etyki. W końcu mamy tu do czynienia z pracą z jednym z najcenniejszych dóbr – czyli ludzkim zdrowiem. Zatem pielęgniarki są zobowiązane do wykonywania swojego zawodu zgodnie z należytą starannością oraz poszanowaniem praw i godności pacjentów. Podstawą jest oczywiście bezpieczeństwo pacjenta i wykonywanie czynności na podstawie aktualnych przepisów, zaleceń i wiedzy medycznej.
Podstawowe obowiązki zawodowe pielęgniarki polegają na:
- podawaniu leków,
- wykonywaniu prostych zabiegów medycznych (zastrzyki, pobranie krwi),
- wykonywaniu zaleceń lekarskich,
- pomaganiu pacjentom (np. w zakresie higieny osobistej),
- asystowaniu lekarzowi podczas operacji.
Niektóre pielęgniarki mają też uprawnienia do samodzielnego diagnozowania pacjentów, wystawiania skierowań na badania diagnostyczne, a nawet do wystawiania recept na niektóre leki lub zaleceń do zaopatrzenia w niektóre wyroby medyczne.
Mniej widocznym obowiązkiem pielęgniarek jest również prowadzenie dokumentacji medycznej oraz inne obowiązki administracyjne i sprawozdawcze. Częstym argumentem podnoszonym podczas protestów jest fakt, że na pielęgniarki nakłada się coraz więcej obowiązków w tym zakresie, wobec czego często nie mogą poświęcić odpowiedniej ilości czasu, by wykonać swoje obowiązki z pacjentami.
Kolejnym ważnym zagadnieniem jest nieustanna konieczność podnoszenia kwalifikacji (udział w szkoleniach, studiach i kursach). To nie tylko sposób na zdobycie awansu zawodowego i poprawy swoich zarobków – wiele zagadnień w obszarze ochrony zdrowia zmienia się błyskawicznie i ciągła nauka jest niezbędna do utrzymania wysokiego poziomu świadczonych usług.
Pielęgniarki najczęściej znajdują zatrudnienie:
- w szpitalach,
- w przychodniach podstawowej opieki zdrowotnej,
- w przychodniach specjalistycznych,
- w punktach pobrań i punktach diagnostycznych,
- w szkolnych gabinetach profilaktyki zdrowotnej,
- w domach pomocy społecznej oraz w hospicjach.
Wymiar czasu pracy pielęgniarki
Nie tylko obowiązki pielęgniarki podlegają ścisłym regulacjom prawnym. Dotyczy to również ich czasu pracy. Podstawowym aktem prawnym w tym obszarze jest ustawa o działalności leczniczej.
Minimalny czas pracy pielęgniarki wynosi 7 godzin i 35 minut na dobę i 37 godzin i 55 minut tygodniowo.
Oczywiście jest to tylko teoria. Pielęgniarki pracujące w szpitalach z reguły podpisują zgodę na dłuższy wymiar czasu pracy. Wynika to ze specyfiki pełnionych obowiązków. W końcu w razie przedłużającej się operacji lub innych czynności ratujących życie pacjenta, pielęgniarka nie może porzucić swojego stanowiska pracy. Oczywiście w niektórych przypadkach możliwość przedłużenia czasu pracy jest ewidentnie nadużywana. Dotyczy to najczęściej dyrekcji dużych ośrodków opieki zdrowotnej, która poprzez wydłużenie czasu pracy pielęgniarek starają się załatać dziury kadrowe i spiąć grafik.
Czas pracy pielęgniarki jest skrupulatnie rejestrowany i rozliczany w tzw. okresach rozliczeniowych. Okres rozliczeniowy może obowiązywać nawet do czterech miesięcy. Wówczas trzeba pielęgniarce oddać wolne za nadpracowane godziny lub wypłacić jej rekompensatę.
Pielęgniarka po dwunastogodzinnym dyżurze musi mieć co najmniej 11 godzin odpoczynku oraz 35 nieprzerwanych godzin odpoczynku w ciągu tygodnia.
Jak widzisz powyższe zasady umożliwiają dyrekcjom szpitali oraz innych ośrodków ochrony zdrowia dużą elastyczność – stąd w rzeczywistości bardzo łatwo spotkać pielęgniarki, które w określonych okresach pracują po kilka, a nawet kilkanaście godzin na dobę. Pielęgniarka w trakcie dyżurów nocnych (tj. w porze od 21:00 do 07:00) może liczyć na dodatek w wysokości co najmniej 65% swojej stawki godzinowej. To samo dotyczy pracy w niedzielę lub dzień ustawowo wolny (tutaj bonus wynosi 45% stawki godzinowej).
Jak zostać pielęgniarką
Jeżeli chcesz zostać pielęgniarką, musisz spełnić następujące wymagania:
- posiadać świadectwo lub dyplom ukończenia szkoły pielęgniarskiej,
- posiadać aktualne prawo do wykonywania zawodu, wydane przez okręgową izbę pielęgniarek i położnych,
- posiadać pełną zdolność do czynności prawnych,
- posiadać wystarczającą sprawność fizyczną i stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu,
- posiadać nienaganną postawę etyczną.
W zawodzie pielęgniarki lub pielęgniarza sprawdzą się przede wszystkim osoby, które lubią pracować z drugim człowiekiem. Są wyrozumiałe i empatyczne. Przyda się też wysoka odporność na stres, gdyż w tej pracy często mamy do czynienia z sytuacjami zagrażającymi życiu i zdrowiu pacjentów, którzy bardzo różnie reagują na osoby usiłujące udzielić im pomocy.
Osoby, którym zależy na podnoszeniu kwalifikacji oraz awansie zawodowym, powinny zainteresować się dwustopniowymi studiami na kierunku pielęgniarstwo. Istnieje też możliwość ukończenia studiów podyplomowych. Prawo wykonywania zawodu uzyskuje się po złożeniu wniosku w odpowiedniej miejscowo Okręgowej Izbie Pielęgniarek i Położnych.
Jak wyglądają zarobki pielęgniarek na tle innych zawodów? Sprawdź ile wynosi średnia krajowa.