Pierwszy raz spotykasz się z terminem „weksel”? Ten sposób zabezpieczenia zobowiązań największą popularnością cieszył się kilkadziesiąt lat temu, ale nie oznacza to wcale, że całkowicie zniknął z rynku. W trakcie zaciągania kredytu lub pożyczki, możesz spotkać się z wymaganiem dodatkowego zabezpieczenia długu wekslem. Osoba, która podpisze dokument staje się dłużnikiem wekslowym. Co to dokładnie oznacza i jakie uprawnienia oraz obowiązki ma dłużnik wekslowy? Przekonaj się sam.
Kto to jest dłużnik wekslowy
Weksel – to rodzaj dokumentu, stanowiący dodatkowe zabezpieczenie zawieranego zobowiązania. Osoba podpisująca weksel ma obowiązek zapłaty określonej sumy na rzecz drugiej osoby lub firmy. W praktyce weksel to zwykła kartka papieru, na której znalazły się sformułowania zgodne z wymaganiami Ustawy prawo wekslowe.
Warto zwrócić uwagę, że ustawa powstała w 1936 r. i z drobnymi zmianami obowiązuje do dnia dzisiejszego. Nikogo zatem nie powinny dziwić dość archaicznie brzmiące terminy i definicje, związane z procedurą wystawiania oraz używania weksla.
Co jest najważniejsze w wekslu?
Przede wszystkim to, że weksel jest papierem wartościowym. W przeciwieństwie do klasycznych form potwierdzenia zobowiązania (np. umowy pożyczki) – osoba uprawniona do otrzymania określonej kwoty (tj. remitent) może go np. sprzedać lub oddać innej osobie. W takim wypadku możliwość dochodzenia roszczeń z weksla automatycznie przechodzi na nowego uprawnionego.
Dłużnik wekslowy – to z kolei osoba, która podejmuje zobowiązanie ustalone w treści weksla, składając na nim swój podpis. Weksel może zostać podpisany przez jedną lub więcej osób (np. poręczycieli, którzy również otrzymują analogiczny status).
Warto przy tym zaznaczyć, że każda z podpisanych osób odpowiada indywidualnie do pełnej wysokości kwoty zobowiązania.
W momencie spłaty zobowiązania przez któregokolwiek z dłużników wekslowych, reszta zostaje zwolniona z obowiązku zapłaty.
🏆 Potrzebujesz szybkiego zastrzyku gotówki? | Sprawdź, która chwilówka jest teraz najlepsza 🏆
👉 Kliknij tutaj aby przeczytać więcej.
Prawa i obowiązki dłużnika wekslowego
Podstawowym obowiązkiem każdego dłużnika wekslowego jest oczywiście spłata całej sumy określonej w dokumencie na rzecz wierzyciela.
Dłużnik wekslowy ma ponadto obowiązek:
- dochować czasu i miejsca spłaty zobowiązania, określonego w wekslu
- zapłacić odsetki, o ile takie ustalono
- pokryć koszty protestów i zawiadomień, związanych z procedurą realizacji weksla
Problemem może być w tym wypadku wcześniejsza spłata zobowiązania, gdyż Ustawa prawo wekslowe jasno wskazuje, że posiadacz weksla może, ale wcale nie musi przyjąć należnych mu pieniędzy przed terminem.
To istotna różnica w stosunku do pozostałych przepisów, regulujących funkcjonowanie rynku finansowego (zarówno w wymiarze krajowym, jak i europejskim). Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat możemy zauważyć wyraźne tendencje do umożliwiania, a czasami wręcz zachęcania konsumentów do wcześniejszej spłaty zobowiązań (za pośrednictwem przepisów, nakazujących zwrot części opłat w przypadku szybszej spłaty – np. zwrot prowizji bankowej).
Jeżeli posiadacz weksla nie zgłosi swojego roszczenia w terminie – dłużnikowi wekslowemu przysługuje prawo do złożenia sumy wekslowej do depozytu sądu, właściwego dla miejsca płatności, na koszt i ryzyko posiadacza.
🏆 Szukasz dobrej pożyczki? | Od 3000 zł do 5000 zł za darmo na 30 dni | Wysoka przyznawalność 🏆
Sprawdź nasze porównanie najlepszych ofert.
👉 Kliknij tutaj aby przeczytać więcej.
Dłużnik wekslowy w praktyce
Zabezpieczenie zobowiązania wekslem cieszy się sporą popularnością na rynku pozabankowych usług finansowych (tzw. pożyczki pod weksel).
W przypadku braku terminowej spłaty – wierzyciel okazuje dłużnikowi podpisany weksel wraz z wezwaniem zapłaty. Jeżeli te czynności nie przyniosą skutku i nie dojdzie do spłaty zaległego zobowiązania, wierzyciel posiada dwie opcje.
Po pierwsze – może wystąpić do sądu, który po przeprowadzonym postępowaniu nakazowym na podstawie weksla wystawi tytuł egzekucyjny (dokument niezbędny do realizacji roszczenia przez komornika).
Po drugie – wierzyciel może swobodnie sprzedać lub odstąpić weksel innemu podmiotowi, który wejdzie w jego prawa (np. osobie fizycznej, firmie windykacyjnej itd.).
Każda osoba zaciągająca kredyt lub pożyczkę musi liczyć się z ryzykiem postępowania windykacyjnego i nie ma w tym kompletnie nic dziwnego. Jednak w wypadku dłużnika wekslowego sprawa może okazać się nieco bardziej skomplikowana.
Otóż prawo dopuszcza funkcjonowanie tzw. weksli in blanco – czyli dokumentów, w których celowo nie wpisano kwoty zobowiązania (sumy wekslowej).
Osoba podpisująca taki dokument nie ma pewności, jaka suma ostatecznie znajdzie się na wekslu, a zgodnie z obowiązującymi przepisami i tak będzie musiała ją zapłacić.
Nie trudno sobie wyobrazić, że taka sytuacja otwiera dość duże pole do nadużyć.
Jedynym zabezpieczeniem przed oszustwem jest w tym wypadku deklaracja wekslowa – czyli porozumienie, określające w jakich okolicznościach i warunkach weksel in blanco zostanie uzupełniony.
Deklaracja wekslowa powinna również zawierać informacje o maksymalnej wysokości sumy wekslowej.
Jak to wygląda w praktyce?
Bardzo różnie. Niestety – ustawodawca nie określił formy funkcjonowania deklaracji wekslowych. Oznacza to, że do jej konstrukcji stosujemy ogólne zapisy kodeksu cywilnego (dot. zawierania umów). Zatem deklaracja wekslowa może być zawarta na piśmie, ustnie lub w sposób dorozumiany – co często prowadzi do koszmaru w wypadku konieczności udowodnienia swoich racji przed sądem.
Tak czy inaczej – jeżeli zamierzasz złożyć swój podpis na wekslu in blanco, musisz liczyć się z tym, że w razie jakichkolwiek problemów druga strona zobowiązania wpisze do niego zdecydowanie wyższą kwotę, niż wynikało to z waszych wcześniejszych ustaleń.
To nie przypadek, że ta forma zabezpieczenia zobowiązania kojarzy się przede wszystkim z pozabankowymi usługami finansowymi, często funkcjonującymi wręcz na granicy prawa. Podpisywanie weksli in blanco może doprowadzić do poważnych konsekwencji finansowych.
Masz problem z otrzymaniem kredytu w banku? Sprawdź, jak zwiększyć zdolność kredytową.