Chcesz spłacić swój kredyt przed czasem? Zastanawiasz się, czy takie rozwiązanie się opłaca? Na czym polega nadpłata kredytu hipotecznego oraz wcześniejsza spłata kredytu konsumenckiego? Dowiesz się z tego artykułu.
Na czym polega nadpłata kredytu
Większość kredytów to zobowiązania długoterminowe. W niektórych przypadkach okres spłaty przekracza nawet kilka dziesięcioleci.
Z punktu widzenia kredytobiorców to dość istotne, bowiem w tym okresie sytuacja finansowa każdego z nich może znacznie się zmienić.
Tak jest również w Twoim przypadku? Wygospodarowałeś dodatkową gotówkę i chciałbyś przeznaczyć ją na wcześniejszą spłatę kredytu?
Uważaj, takie rozwiązanie nie zawsze musi się opłacać.
Poniżej znajdziesz szereg informacji, które pomogą Ci podjąć najlepszą decyzję.
Nadpłata kredytu – to spłacanie zobowiązania przed harmonogramem, ustalonym w umowie z bankiem. Zgodnie z aktualnym prawem (zarówno w wymiarze krajowym, jak i europejskim) każdy bank ma obowiązek umożliwić Ci spłatę kredytu przed wyznaczonym terminem.
Mało tego! Krajowe przepisy oraz orzecznictwo organów Unii Europejskiej (m.in. wyrok TSUE C383/18) jasno wskazują, że w razie wcześniejszej spłaty kredytu masz prawo do ubiegania się o proporcjonalne i sprawiedliwe obniżenie całościowych kosztów zobowiązania, w tym np. o zwrot prowizji bankowej.
Ogólna zasada jest dość prosta – jeżeli spłacisz swój kredyt w połowie wyznaczonego czasu, jego ostateczny koszt powinien zostać obniżony o 50%.
To bardzo dobra wiadomość dla wszystkich kredytobiorców. Nic dziwnego, że z każdym kolejnym rokiem liczba osób nadpłacających swoje zobowiązania jest coraz większa.
Szczególnie, że do nadpłaty kredytu nie musisz dysponować całą należną kwotą.
Wcześniejsza spłata kredytu może obywać się również za pośrednictwem zwiększenia comiesięcznych rat, przelewanych na konto kredytodawcy (np. podwójna rata). W tym wypadku sam możesz zdecydować, o jaką kwotę chcesz nadpłacić kredyt.
Jednak takie wyjście ma również swoje minusy i zanim zabierzesz się do wykonywania przelewów, sprawdźmy, czy nadpłata kredytu w Twoim wypadku będzie najlepszym wyjściem.
Wcześniejsza spłata kredytu konsumenckiego a nadpłata kredytu hipotecznego
Termin „wcześniejszej spłaty kredytu” pojawił się m.in. w art. 48 Ustawy o kredycie konsumenckim. Ta ustawa dotyczy zobowiązań o wartości do 255 000 zł (np. pożyczki, kredyty konsumenckie, chwilówki itd.).
W artykule tym czytamy:
Art. 48. 1. Konsument ma prawo w każdym czasie do spłaty całości lub części kredytu przed terminem określonym w umowie.
2. Kredytodawca nie może uzależnić wcześniejszej spłaty kredytu od jego poinformowania przez konsumenta.
Ustawa co prawda dopuszcza ustalenie w umowie z kredytodawcą prowizji za wcześniejszą spłatę zobowiązania, jednak nie może ona przekroczyć 1% wartości kredytu. Ponadto w ustawie znajdziemy szereg dodatkowych wymogów koniecznych do pobierania prowizji, przez co w praktyce kredyt konsumencki najczęściej można spłacić bez ponoszenia żadnych dodatkowych kosztów.
W przypadku kredytów hipotecznych sprawa jest nieco bardziej skomplikowana. Podobnie jak w przypadku kredytów konsumenckich, również kredyty hipoteczne mogą zostać spłacone przed terminem. Jednak tutaj zdecydowanie częściej spotkamy się z koniecznością opłacenia prowizji.
Wynika to z art. 40 Ustawy o kredycie hipotecznym, w którym czytamy:
Art. 40. 1. Strony mogą zastrzec w umowie o kredyt hipoteczny rekompensatę w przypadku spłaty całości lub części kredytu hipotecznego przed terminem określonym w tej umowie.
W przypadku kredytów hipotecznych oprocentowanych zmienną stopą procentową (czyli w przytłaczającej większości) – rekompensata może wynosić maksymalnie 3% wartości spłacanego kredytu i pobiera się ja wyłącznie w okresie 36 miesięcy od daty zawarcia umowy o kredyt hipoteczny.
Wcześniejsza spłata kredytu konsumenckiego
W sytuacji wcześniejszej spłaty zobowiązania banki oraz firmy pożyczkowe mają obowiązek uczciwie rozliczyć się z pobranych opłat i prowizji.
Nie ma żadnych warunków, które musisz spełnić, aby dokonać wcześniejszej spłaty kredytu konsumenckiego.
Jeżeli dysponujesz dodatkową gotówką, warto pozbyć się zobowiązania i oszczędzić dodatkowe środki.
Zgodnie z zapisami Ustawy o kredycie konsumenckim, kredytodawca ma obowiązek rozliczenia się z Tobą w terminie 14 dni od momentu spłaty całości zobowiązania.
Chcesz dokładnie wyliczyć, ile możesz zaoszczędzisz dzięki wcześniejszej spłacie kredytu konsumenckiego? Sprawdź kalkulator dostępny na stronach internetowych UOKIK: https://finanse.uokik.gov.pl/kalkulator/
Podejrzewasz, że Twój kredytodawca źle obliczył kwotę należnego zwrotu? Pamiętaj, że przysługuje Ci reklamacja i żądanie zwrotu kwoty pieniędzy obliczonych metodą liniową.
Metoda liniowa polega na tym, że bank lub firma pożyczkowa dzieli pozaodsetkowe koszty kredytu przez liczbę dni kalendarzowych, zgodną z zapisami umowy. Wynik mnoży się następnie przez liczbę dni, o które skrócono okres kredytowania i ta kwota przysługuje klientowi.
Szacuje się, że klienci banków i firm pożyczkowych wobec nieprawidłowego sposobu naliczania zwrotów wciąż dysponują roszczeniami o wartości 1,5 miliarda złotych.
Uwaga: Zwrot części kosztów kredytu konsumenckiego spłaconego przed czasem przysługuje wyłącznie klientom, którzy zawarli umowę po 18 grudnia 2011 (tj. przed momentem wejścia w życie Ustawy o kredycie konsumenckim).
Jeżeli kredyt lub pożyczkę wziąłeś przed 9 lipca 2018 roku przysługuje Ci 10 letni termin przedawnienia roszczenia. Jeżeli umowę zawarłeś po tej dacie – termin przedawnienia wynosi 6 lat.
Nadpłata kredytu hipotecznego
Nadpłata kredytu hipotecznego polega na wpłacaniu do banku większych sum, niż te, które zostały ustalone w harmonogramie spłaty.
Pamiętaj, że nie musisz dysponować kwotą wymaganą do pełnej spłaty kredytu. Nic nie stoi na przeszkodzie, abyś w miarę swoich możliwości zwiększał wysokość comiesięcznych wpłat.
Opcję dobrowolnej spłaty większych rat bez problemu znajdziesz w niemal każdej aplikacji, które obsługują bankowość elektroniczną.
Nadpłata kredytu hipotecznego kapitał czy odsetki
Podstawowe pytanie brzmi – czy nadpłata kredytu zmniejsza należną część kapitałową czy odsetkową kredytu hipotecznego?
Otóż nadpłata kredytu umożliwia przede wszystkim zmniejszenie kosztów odsetkowych i pozaodsetkowych, które są naliczane od aktualnego salda kredytowego.
Ponadto klientowi banku przysługuje proporcjonalne zmniejszenie wszystkich pozostałych opłat związanych z kredytem (poza opłatami notarialnymi).
Po prostu – im szybciej spłacisz swój kredyt, tym więcej pieniędzy zaoszczędzisz.
Stosunek spłaty części kapitałowej i części odsetkowej może wyglądać nieco inaczej w każdej umowie. Z reguły w pierwszych latach kredytowania część kapitałowa jest zdecydowanie mniejsza, niż odsetkowa, a stosunek zmienia się wraz z upływem czasu (pod koniec harmonogramu spłaty większość raty jest przeznaczona na spłatę części kapitałowej).
Dokonując wcześniejszej spłaty zobowiązania, zmniejszasz obie części, a bank ma obowiązek rozliczenia się z Tobą (np. w postaci zmniejszenia wysokości pozostałych rat lub zwrotu zaoszczędzonych pieniędzy na Twoje konto).
Zamierzasz szybko pozbyć się swojego kredytu? Sprawdź jak uzyskać zwrot prowizji bankowej.
Kiedy nie można nadpłacić kredytu hipotecznego
Słyszałeś o sytuacjach, w których kredytobiorcy nie mogli dokonać wcześniejszej spłaty zobowiązania?
To już zamierzchła przeszłość.
Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami nadpłaty kredytu hipotecznego można dokonać w każdej chwili. Takie prawo przysługuje Ci na podstawie art. 38 Ustawy o kredycie hipotecznym.
Art. 38. 1. Konsument ma prawo w każdym czasie dokonać spłaty całości lub części kredytu hipotecznego przed terminem określonym w umowie o kredyt hipoteczny.
Pamiętaj tylko, że jeżeli zdecydujesz się na nadpłatę kredytu w pierwszych trzech latach po zawarciu umowy, banki mogą pobierać prowizję w maksymalnej wysokości 3% kwoty zobowiązania.
Po upływie 3 lat nadpłata kredytu jest całkowicie darmowa.
Dokładnie zapisy dotyczące procedury wcześniejszej spłaty zobowiązania znajdziesz w swojej umowie z bankiem, więc w razie jakichkolwiek wątpliwości ponownie sprawdź jej treść.
Czy wcześniejsza spłata kredytów opłaca
Wcześniejsza spłata kredytu konsumenckiego lub nadpłata kredytu hipotecznego to najlepszy sposób na pozbycie się zobowiązań w zdecydowanie krótszym czasie.
W przypadku kredytów konsumenckich, w zasadzie nie ma nad czym się zastanawiać. Jeżeli tylko Twoja sytuacja materialna umożliwia wcześniejszą spłatę – warto to zrobić. W ten sposób oszczędzisz sporo pieniędzy.
Podobnie wygląda sprawa w przypadku kredytu hipotecznego, chociaż tutaj mogą pojawić się już pewne zastrzeżenia.
Owszem, dzięki regularnym wpłatom większych rat (lub jednorazowej wpłacie całości pozostałej kwoty) również obniżasz ostateczne koszty kredytu. Ale w tym wypadku istnieją dużo większe szanse, że będziesz zmuszony pokryć koszty rekompensaty.
Zalety wcześniejszej spłaty kredytów
Podjęcie decyzji o pozbyciu się zobowiązań przed ustalonym harmonogramem zapewni Ci:
- mniejsze raty w wypadku nadpłaty kredytu hipotecznego bez skrócenia okresu kredytowania
- zmniejszenie ryzyka, że w trakcie okresu kredytowania wzrosną stopy procentowe, a co za tym idzie wysokość rat
- pozytywną historię kredytową oraz komfort psychiczny
Wady wcześniejszej spłaty kredytów
Jednak podczas analizy musisz wziąć pod uwagę również:
- czy wcześniejsza spłata kredytu pozwoli Ci dopiąć domowy budżet
- czy nadpłata kredytu hipotecznego nie będzie związania z kosztami prowizji
Pierwszy punkt dotyczy przede wszystkim osób, których znaczna część domowego budżetu każdego miesiąca jest przeznaczana na spłatę podstawowej raty. Musisz po prostu zadać sobie pytanie, czy Cię na to stać.
Szczególnie w czasach pandemii, ograniczeń sanitarnych i niepewności na rynku pracy. Być może w takich okolicznościach lepiej zachować gotówkę na czarną godzinę.
Pamiętaj też, że skuteczne oszczędzanie to długotrwały proces i aby dotrzeć do celu nie możesz narażać się na wyrzeczenia, które przekraczają Twoje siły. Jeżeli tak zrobisz, szybko powrócisz do starych nawyków. Więcej o rozsądnym oszczędzaniu przeczytasz w artykule jak oszczędzać pieniądze.
Pozostaje też kwestia prowizji, którą bank może pobrać w przypadku nadpłaty kredytu hipotecznego. Jeżeli tak jest w Twoim przypadku, dużo rozsądniej odczekać okres karencji ustalony w umowie i dokonać większej, jednorazowej wpłaty po tym okresie.
Dopiero zastanawiasz się nad kredytem? Sprawdź jak uzbierać wkład własny kredytu hipotecznego.