Znalazłeś się w trudnej sytuacji finansowej? Zastanawiasz się, jaka ochrona prawna przysługuję Ci w trakcie egzekucji komorniczej? Przekonaj się, ile wynosi kwota wolna od zajęcia w 2022 roku. Sprawdź, ile pieniędzy może zabrać komornik z wynagrodzenia z etatu, zlecenia, umowy o dzieło oraz emerytury.
Pandemia koronawirusa sprawiła, że wielu Polaków popadło w poważne tarapaty finansowe. Nie jest bowiem tajemnicą, że większość naszego społeczeństwa nie posiada tzw. poduszek finansowych, czyli oszczędności na czarną godzinę lub dodatkowego źródła dochodu. W związku z tym jedynym wyjściem z sytuacji, jest skorzystanie z oferty kredytowej wybranego banku. Problem zaczyna się wtedy, gdy dłużnik przestaje spłacać w terminie swoje zobowiązania. Wówczas może dojść do egzekucji komorniczej w ramach windykacji długu.
Co to jest kwota wolna od zajęcia
Kwota wolna od zajęcia komorniczego – to określona suma pieniędzy, które nie może zostać zajęta przez komornika w drodze egzekucji. Jak wysokość oraz podstawa prawna zajęcia, zależą od źródła dochodu. Najczęściej mowa o umowie o pracę, dlatego mają wówczas zastosowanie regulacje z Kodeksu Pracy – art. 87 ¹ § 1. Zgodnie z jego treścią, do dyspozycji dłużnika musi pozostać minimalna kwota wynagrodzenia za pracę, aktualna w danym roku kalendarzowym. W 2022 r. kwota wynagrodzenia za pracę wolna od zajęcia komorniczego wynosi 2363,56 zł netto (3010 zł brutto).
Najniższe wynagrodzenie za pracę jest regularnie zwiększane ustawowo, a wraz z nim zwiększa się także kwota wolna od zajęcia komorniczego.
🏆 Potrzebujesz szybkiego zastrzyku gotówki? | Sprawdź, która chwilówka jest teraz najlepsza 🏆
👉 Kliknij tutaj aby przeczytać więcej.
Zajęcie wynagrodzenia przez komornika
Oprócz kwoty minimalnej, jaka musi pozostać do dyspozycji dłużnika, Kodeks Pracy reguluje także maksymalne kwoty zajęcia komorniczego. Dotyczy to sytuacji, gdy dłużnik zarabia więcej, niż wynosi minimalne w danym roku wynagrodzenia za pracę. W takim przypadku komornik może zająć co do zasady do 50% wynagrodzenia miesięcznego.
Warto mieć na uwadze, że premia uznaniowa jest wliczana do wynagrodzenia miesięcznego i dopiero od tej kwoty obliczany jest maksymalny procent zajęcia. W praktyce oznacza to często, że komornik może zająć całą nadwyżkę ponad wynagrodzenie minimalne.
Jest to też jedna z najczęstszych form egzekucji komorniczej. Wynika to z faktu, że stosunkowo łatwo egzekwować dług z takiego źródła – za wyliczenie kwoty potrąceń odpowiada pracodawca i to do niego zwraca się komornik. Samo wynagrodzenia jest z kolei wypłacane na konto bankowe, co utrudnia ukrycie dochodu w przypadku standardowej umowy o pracę.
Kwota wolna od zajęcia a długi alimentacyjne
Alimenty są co do zasady wypłacane dzieciom lub byłym małżonkom w uzasadnionych przypadkach (znaczne pogorszenie stopy życiowej małżonka niewinnego rozpadu pożycia). Z tego względu, że są one szczególnie chronione przez ustawodawcę, w tym przypadku zajęcie komornicze może sięgać aż 60% miesięcznego wynagrodzenia za pracę.
Ma to skłonić opornych dłużników alimentacyjnych do regularnej wypłaty tych świadczeń w pełnej zasądzonej wysokości. Warto mieć na uwadze, że dobro dziecka będzie zazwyczaj stawiane ponad potrzeby dłużnika alimentacyjnego. Wyjątkiem będą takie sytuacje, jak np. ciężka choroba dłużnika bądź poważny wypadek i związane z tym koszty leczenia i rehabilitacji. Niemniej jednak o szczególnym charakterze tego zobowiązania świadczy szereg wyjątków w porównaniu do standardowej egzekucji.
Przeczytaj też jak obliczyć dokładną wysokość alimentów.
🏆 Szukasz dobrej pożyczki? | Od 3000 zł do 5000 zł za darmo na 30 dni | Wysoka przyznawalność 🏆
Sprawdź nasze porównanie najlepszych ofert.
👉 Kliknij tutaj aby przeczytać więcej.
Kwota wolna od zajęcia a emerytura
Niemal każdego roku mamy do czynienia z waloryzacją minimalnego wynagrodzenia za pracę. Podobnie dzieje się w przypadku emerytur.
W związku z tym rośnie także kwota wolna od zajęcia komorniczego.
W roku 2022 kwota emerytury wolnej od zajęcia komorniczego wynosi 916,07 zł netto.
Ogólna zasada pozwala komornikowi potrącić do 25% wysokość emerytury. Komornik musi mieć jednak na uwadze, że do dyspozycji każdego emeryta – dłużnika musi pozostać kwota wolna od potrąceń. Oznacza to w praktyce, że w przypadku najniższej emerytury, czyli 1250,88 zł, maksymalne potrącenie może wynieść 150,93 zł.
Komornik nie może w żadnym zakresie zająć kwoty wypłaconej w ramach tzw. 13 emerytury. Jest to bowiem dodatkowe, odrębne od emerytury świadczenie wypłacane z urzędu.
Kwota wolna od zajęcia a minimalne wynagrodzenie za pracę
Najniższe wynagrodzenie za pracę będzie najczęściej w całości wolne od zajęcia komorniczego. Niemniej jednak wyjątkiem będą tu świadczenia alimentacyjne, gdzie wysokość zajęcia komorniczego może sięgać, jak w standardowym przypadku, do 60% minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Dzieje się tak w szczególności wtedy, kiedy alimentami objęte są małoletnie dzieci, które nie są w stanie samodzielnie zapewnić sobie środków pieniężnych.
Kwota wolna od zajęcia a część etatu
Jeżeli dany pracownik nie pracuje w pełnym wymiarze etatu, kwota wolna od potrąceń będzie proporcjonalnie niższa. W przypadku pracy na pół etatu będzie to zatem 1/2 aktualnego w danym roku wynagrodzenia minimalnego, a następnie odpowiednio 1/3 bądź 1/4.
W przypadku pracy w niepełnym wymiarze godzin, szczególnie ważne jest, aby pracodawca prawidłowo obliczył kwotę wolną od potrąceń, uwzględniając wymiar etatu zadłużonego pracownika.
Kwota wolna od zajęcia a umowa zlecenie
W przypadku umowy zlecenia, stosuje się na zasadzie analogii regulacje z Kodeksu Pracy. Niemniej jednak zlecenie musi posiadać charakter świadczenia powtarzającego się, z którego dłużnik się utrzymuje lub które stanowi jego jedyne źródło dochodu. W związku z tym, do dyspozycji zleceniobiorcy musi pozostać kwota minimalnego w danym roku wynagrodzenia za pracę.
Inaczej sytuacja wygląda w przypadku pozostałych umów cywilnoprawnych. Tu teoretycznie może dojść do sytuacji, w której potrąceniu ulegnie 100% takiego wynagrodzenia. Nie ma znaczenia fakt, że jest to regularna praca bądź jedynie źródło dochodu, a także jak wysokie jest to wynagrodzenie. To komornik w postanowieniu określa kwotę potrącenia w takim wypadku.
Czego nigdy nie może zabrać komornik
W tym miejscu należy wskazać, że komornik może zająć nie tylko środki pieniężne, ale także ruchomości. Egzekucja z nieruchomości dotyczy zazwyczaj przypadku, gdy dłużnik przestaje spłacać raty kredytu hipotecznego. Wówczas bank ma prawo do sprzedaży kredytowanej nieruchomości, co zazwyczaj odbywa się w drodze licytacji komorniczej.
Jeżeli chodzi o świadczenia pieniężne, to komornik nie może:
- zająć całego wynagrodzenia za pracę
- egzekwować długu że środków zgromadzonych na lokacie bądź rachunku oszczędnościowym do wysokości trzykrotnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw (niemniej jednak, wierzytelności przeznaczone na wkład oszczędnościowy mogą zostać przeznaczone w całości na zaspokojenie długu alimentacyjnego)
- żądać wydania całości posiadanej przez dłużnika gotówki, jeżeli otrzymuje on periodyczne wynagrodzenie. Kwota, jaką musi pozostać wynika z zasad ogólnych, dotyczących egzekucji
- zajmować kwot, jakie dłużnik otrzymał od Skarbu Państwa w ramach wsparcia, np. stypendia (wyjątek dotyczy świadczeń alimentacyjnych)
- egzekwować długu że świadczeń z ubezpieczeń osobowych oraz odszkodowania z ubezpieczenia majątkowego do kwoty przekraczającej 1/4 tego świadczenia
- zająć na poczet egzekucji komorniczej jakiegokolwiek świadczenia, wypłaconego w związku z pokryciem kosztów pogrzebu – zarówno zapomogi, jak i jednorazowego świadczenia
- zajmować takich świadczeń, jak alimenty, świadczenia i dodatki rodzinne, zasiłku pielęgnacyjnego, świadczenia porodowego i dla sierot zupełnych
Dodatkowo, jeżeli przedmiotem zajęcia jest rachunek bankowy przedsiębiorcy, za zezwoleniem sądu mogą zostać z niego wypłacone wynagrodzenia dla pracowników danego przedsiębiorstwa. Zezwolenie to może zostać udzielone na 3 miesiące i obejmuje wypłatę minimalnego wynagrodzenia za pracę.
W przypadku egzekucji z ruchomości, zadaniem komornika jest ustalenie, jaki zawód wykonuje dłużnik i jakie narzędzia wykorzystuje podczas codziennej pracy. Z egzekucji są bowiem wyłączone narzędzia niezbędne dłużnikowi do pracy oraz surowce niezbędne do produkcji przez jeden tydzień. Ograniczenie to nie dotyczy jednak pojazdów mechanicznych bez względu na rodzaj wykonywanej pracy. Dodatkowo komornik nie może zająć na poczet długu takich przedmiotów, jak:
- pościel,
- przedmioty codziennego użytku domowego – np. szklanki, talerze, meble w niezbędnym zakresie (szczególnie łóżka, stoły, krzesła),
- bielizna i ubrania,
- miesięczny zapas żywności i opału dla dłużnika oraz jego rodziny,
- materiały niezbędne do nauki – w tym także sprzęt elektroniczny, co ma szczególne znaczenie w dobie pandemii koronawirusa oraz nauki zdalnej, która jest okresowo przywracana,
- papiery osobiste – np. akty notarialne, potwierdzenia przyznania renty bądź emerytury, a także autografy bądź dedykacje,
- odznaczenia i ordery,
- przedmioty związane z kultem religijnym,
- przedmioty o niskiej wartości rynkowej, ale mające dla dłużnika szczególną wartość sentymentalną.
Szczególne regulacje dotyczące egzekucji komorniczej, zostały stworzone dla rolników. Określa je treść rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 16 maja 1996 r. w sprawie przedmiotów należących do rolnika, które nie podlegają egzekucji sądowej. W skrócie – celem tego rozporządzenia jest umożliwienie prowadzenia działalności rolniczej dłużników, mimo faktu prowadzenia wobec niego egzekucji komorniczej. Egzekucja nie powinna bowiem doprowadzić do upadku gospodarstwa rolnego.
Spodziewasz się problemów ze spłatą zaciągniętych zobowiązań? Sprawdź na czym polega refinansowanie pożyczki.